Wiele osób nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, że wyróżnia się wiele rodzajów stali. Różnią się one wytrzymałością na rozciąganie, sprężystością, plastycznością, ciągliwością łatwością, spawalnością i udarnością. Stal jest bardzo cenionym surowcem budowlanym ze względu na swoją wysoką wytrzymałość, niskie koszty produkcji, dobre właściwości mechaniczne, bezproblemową utylizację. Przy wyborze surowca warto mieć na uwadze przede wszystkim jej rodzaj, skład i zastosowanie.
Jakie są właściwości stali i jej zastosowanie?
Rodzajów stali jest wiele, różnią się one zawartością dodatków, własnościami i zastosowaniem. W zależności od kryteriów, podział surowca będzie inny. Biorąc pod uwagę jego skład chemiczny, można wyróżnić stal niskostopową, wysokostopową, węglową. Z kolei skupiając się na zastosowaniu stali, będzie ona konstrukcyjna, narzędziowa lub specjalna. W sumie jest ponad 3000 gatunków stali. Produkuje się ją z wsadu wykonanego głównie z rudy żelaza, do tego dochodzi jeszcze szereg innych dodatków. Płynny surowiec poddaje się działaniu tlenu i temperatury powyżej tysiąca stopni Celsjusza. Na właściwości mechaniczne stali wpływają przede wszystkim zastosowane dodatki. Produkuje się z niej rozmaite elementy, w tym gwoździe, narzędzia ręczne, noże, puszki konserwowe, karoserie samochodowe, pokrycia dachowe, profile konstrukcyjne itd. Stal charakteryzuje się wysoką odpornością na ściskanie i rozciąganie, ma wysoką temperaturę topnienia, świetnie rozprowadza ciepło i energię elektryczną. Jest łatwa w obróbce, plastyczna, sprężysta. Poddaje się ją też procesowi galwanizacji i cynkowania, aby zwiększyć jej odporność na korozję.
Stal niskowęglowa cechuje się miękkością i elastycznością, co przekłada się na relatywnie niską cenę. Ma ona szerokie zastosowanie. W przypadku stali średniowęglowej, czyli o zawartości węgla 0,3-0,6% można mówić o dobrych właściwościach mechanicznych, optymalnych proporcjach twardości i ciągliwości. W stali wysokowęglowej może być do aż 1% węgla. Taki surowiec jest bardzo wytrzymały, odporny na uszkodzenia mechaniczne, twardy. Wykorzystuje się go między innymi do produkcji sprężyn i drutów. Za najtwardszą uznaje się stal ultrawysokoweglową (1-2% C). Minusem jest niestety duża kruchość materiału. Nie zmienia to jednak faktu, że świetne sprawdza się w produkcji ostrzy, noży i dłut. Bardzo popularna jest stal nierdzewna, odporna na korozję. Wytwarza się z niej naczynia kuchenne i narzędzia chirurgiczne. Z kolei stal szybkotnąca cechuje się niezwykłą odpornością na działanie wysokiej temperatury, zachowuje swoje pierwotne właściwości nawet przy 600 st. C. Jest bardzo twarda, idealnie nadaje się do wytwarzania narzędzi wykorzystywanych do obróbki skrawaniem.