W jaki sposób można skutecznie zmienić parametry i właściwości stali? Najlepszym sposobem na to, by to osiągnąć, jest poddanie materiału obórce cieplnej. Dzięki niej metale będą mogły znaleźć znacznie szersze zastosowanie niż przed obróbką. Częstym zabiegiem wykonywanym na tej grupie materiałów jest odpuszczenie stali. Na czym polega i czy warto je przeprowadzać?
Czym jest odpuszczanie stali?
Odpuszczanie stali jest procesem, który zawsze przeprowadza się po hartowaniu. Jego przebieg nie jest skomplikowany. Najpierw materiał poddawany jest nagrzaniu (do około 650 °C), a następnie schłodzeniu (do około 150°C). Aby odpuszczanie mogło zostać zakończone, konieczne jest zastosowanie specjalnego oleju hartowniczego, czyli substancji doprowadzającej do rozpadu martenzytu, czego efektem będą pojawiające się ziarna cementu.
W przypadku odpuszczania stali jednym z kilku efektów zabiegu jest wystąpienie zjawiska twardości wtórnej.
Dzięki odpuszczaniu stali zmieniają się właściwości materiału, co z kolei sprawia, że możliwości jej zastosowania są znacznie szersze i można przy jej pomocy budować wiele różnego rodzaju konstrukcji charakteryzujących się trwałością i dużą odpornością na uszkodzenia.
Rodzaje odpuszczania stali
Zastosowanie stali poddanej odpuszczaniu zależy przede wszystkim od tego, jaka metoda zostanie zastosowana.
Odpuszczanie niskie nadaje się przede wszystkim do stali narzędziowej, która dzięki niemu zyskuje znacznie lepszą twardość, przy jednoczesnym zmniejszeniu naprężeń własnych. Zakres temperatur w odpuszczaniu niskim mieści się w przedziale od 150 do 300°C.
W przypadku odpuszczania średniego przebiegającego w temperaturze 300-500°C dochodzi to zmian w strukturze krystalicznej. Efektem tego jest zwiększenie ich sprężystości i zmniejszenie kruchości.
Odpuszczanie wysokie przeprowadzane jest w temperaturze przekraczającej 500°C. Materiały poddawane tej metodzie stają się bardziej odporne na zmienne obciążenia (szczególnie te o dużej amplitudzie). Dodatkowo zmniejszona zostaje twardość stali, co wpływa na łatwość jej obróbki.
Zalety odpuszczania stali
Odpuszczanie stali musi być przeprowadzone po każdym hartowaniu materiału. Taki zabieg niesie ze sobą naprawdę mnóstwo korzyści, a za te najistotniejsze można uznać zwiększenie twardości, plastyczności oraz wytrzymałości stali. Dzięki takim właściwościom możliwości zastosowania materiału w różnego rodzaju konstrukcjach stają się jeszcze większe. Odpuszczanie stali przyczynia się również do lepszej obrabialności materiału. Dzięki temu ze stalą można zrobić niemal wszystko.