Normy obowiązujące na całym świecie, znane także jako normy ISO, są ustalane przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną w Genewie. Wyrażenie ISO wywodzi się od greckiego słowa isos, które oznacza równość. Tak zwane normy ISO to dokumenty standaryzujące poszczególne sfery i płaszczyzny funkcjonowania przedsiębiorstw, firm i organizacji. Normy według ISO dzielą się między sobą na poszczególne sekcje, które zwane są również seriami lub rodzinami norm.
Wśród nich wyróżnić można normy ISO 9000, ISO 14000 oraz ISO 27000. Wszystkich norm ISO, które istnieją na rynku, jest bardzo dużo, a ich liczbę szacuje się na około 21 tysięcy. Mają za zadanie regulację różnych płaszczyzn funkcjonowania firm. Dla przykładu normy ISO 9000 oraz 9001 odnoszą się do systemu zarządzania jakością. Każda firma czy instytucja, która chce uzyskać certyfikat norm ISO, musi spełnić określone wymagania oraz przejść z wynikiem pozytywnym audyt w firmie.
Stalowe Normy jakościowe ISO
Normy ISO stali, które są wykorzystywane w przemyśle stalowym, są normy serii PN-EN ISO 15156, które w części pierwszej opisują wymagania, zalecenia oraz zasady obowiązujące przy doborze i sprawdzaniu materiałów eksploatowanych w przemyśle gazowniczym i naftowym, oraz w instalacjach odsiarczania gazu. Z kolei w części trzeciej normy PN-EN ISO 15156-3 zawarto sposób i wymagania doboru stali, które będą odporne na pękanie i korozję i są przeznaczone do pracy w środowisku zawierającym H2S. Znajdują się tam ograniczenia materiałowe i środowiskowe w trakcie użycia stali nierdzewnych.
Właśnie norma PN-EN ISO 15156-3 umożliwia stosowanie całej rodziny stali nierdzewnych austenitycznych serii 300, tj. AISI 304, 316, czyli 1.4301/1.4401. Należy zaznaczyć, iż dla stali nierdzewnej 1.4301, która spełnia ogólne warunki składu chemicznego, zastrzega się, aby produkt był poddawany obróbce cieplnej i przesycaniu. Dopuszcza się zarówno odlewy stałe, jak i odlewy ze składem chemicznym, który odpowiada wymaganiom poszczególnych gatunków. Obowiązują także limity dotyczące środowiska pracy dla tej grupy stopów. Dopuszcza się je także do użytku z ciśnieniem cząstkowym H2S o wartości 100kPa i z temperaturą maksymalną 60 stopni. Zgodność używanych materiałów z normą EN ISO 15156 należy umieścić na certyfikacie, który zapewnia opisane wymagania materiałowe, czyli obróbkę cieplną, twardość oraz stan umocnienia charakteryzujących daną formę produktu, czyli rury, kołnierze lub blachy.
Inne rodzaje norm i standardów
Na świecie niestety nie istnieje jeden wspólny standard stali lub system jej klasyfikowania. Jest wiele systemów klasyfikacji i oznaczeń stosowanych na rynkach świata. Zostały ujednolicone i opracowane przez krajowe oraz międzynarodowe Organizacje Normalizacyjne. Najczęściej stosowanymi normami są:
– AISI (Amerykański Instytut Żelaza i Stali), których używa się w Stanach i poza ich granicami. Normy te nie są uaktualniane i zostały zastąpione przez standardy ASTM oraz SAE.
-EN (Normy Europejskie), które tworzą system w większości krajów europejskich. Zastąpiły przestarzałe lokalne systemy, takie jak: DIN (Niemcy), BS (Wielka Brytania), AFNOR (Francja), UNI (Włochy).
-JIS, czyli japońskie normy, które są szeroko stosowane w Azji i strefie Pacyfiku. Normy te są także często wykorzystywane jako baza innych systemów, takich jak koreański, chiński lub Tajwański. Ze względu na globalny zasięg, wykorzystuje się także bardzo często normy stalowe Chin (GB) i (YB), Indii (IS), Brazylii (NBR) oraz Rosji (GOST).
Normy stalowe są także pomocne w prowadzeniu laboratoriów metalurgicznych, dla odbiorców końcowych i producentów.